Nowoczesność, Europa, islam

Nowoczesność, Europa, islamNa początku sierpnia nakładem Instytutu Studiów nad Islamem ukazała się antologia pt. Nowoczesność, Europa, islam. Religia a dylematy obywatelstwa i wykluczenia. Jest to obszerna praca, na którą składa się kilkanaście artykułów poruszających problematykę relacji europejskiego, oświeceniowego projektu nowoczesności do wartości, na jakich opiera się islam, a szerzej – religia. Przedmiotem podejmowanych tu analiz jest m.in. związek pomiędzy sekularyzacją a postulatem różnorodności światopoglądów i postaw w sferze publicznej, w tym także tych wywodzących się z doświadczenia religijnego. Niewątpliwą zaletą tomu jest szeroki wachlarz perspektyw badawczych: od filozoficznych i teologicznych, przez politologiczne oraz socjologiczne, po te z zakresu nauk o kulturze, a także różnorodnych orientacji światopoglądowych reprezentowanych przez autorów.

W skład tomu weszło 16 tekstów autorstwa krajowych badaczy z kilku uczelni, reprezentujących liczne dyscypliny nauk społecznych i humanistycznych. Poszczególne rozdziały uporządkowane są według następujących części: „Islam a dylematy nowoczesności w historii idei”, „Religia a dyskurs i dialektyka dialogu-wykluczenia”, „Społeczne aspekty dialogu islamu z nowoczesnością”, „Religia a polityka”. Uzupełnieniem jest Aneks „Poza Europę, poza wykluczenia? Islam a współczesna historia Afroamerykanów w USA” w którym znajdziemy dwa teksty prof. Herberta Berga, w których autor omawia nieznaną szerzej w Polsce problematykę islamu afroamerykańskiego w USA.

„Świat islamu rozwija się, niewiele sobie robiąc z prognoz wysuwanych przez nawet najwybitniejszych zachodnich politologów i socjologów. W związku z tym pojawia się wiele pytań o charakterze podstawowym, a jednym z nich jest pytanie o stosunek islamu do nowoczesności – naszej nowoczesności, należy dodać. Pytań, które w podtekście mają jeszcze inne – nie do końca wypowiedziane: kiedy wreszcie muzułmanie przestaną się od nas różnić? Książka Nowoczesność, Europa, islam to kolejna, bardzo ważna próba znalezienia odpowiedzi na te pytania – zarówno te, stawiane wprost, jak i te, które nie zostały do końca wypowiedziane. Charakteryzuje się ona wysokim poziomem merytorycznym i wyraźną, wspólną linią myślową. Z powodzeniem można ją określić jako monografię problemu postawionego w tytule. Autorzy ukazują, jak złożony to problem – islam i współczesność, z jak wielu punktów widzenia można go rozpatrywać: z punktu widzenia religii, polityki, socjologii, politologii, kulturoznawstwa itd. Owa interdyscyplinarność to niezwykle mocna strona pracy”.

– prof. dr hab. Marek Dziekan, Katedra Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki, Uniwersytet Łódzki

„Relacje z Islamem stały się we współczesnej Europie jedną z najbardziej kluczowych spraw politycznych, społecznych i kulturowych. Zdolność do zaakceptowania społeczności muzułmańskich stała się kamieniem probierczym projektu oświeceniowego i ideałów, które leżą u podstaw nowoczesności. Jest w tym pewien paradoks, bo dowodem na siłę projektu zakładającego sekularyzację, a przynajmniej eliminację religii ze sfery publicznej, jest jego zdolność do stworzenia społeczeństwa, w którym orientacja religijna znajduje swoje miejsce. Nie trzeba chyba specjalnie rozwodzić się nad tym, że zagadnienie to implikuje cały szereg kwestii dotyczących roli religii w sferze publicznej, zdolności do akceptacji odmienności kulturowych aż do problemu fundamentów liberalnej demokracji. Nie jest na pewno łatwo odpowiedzieć na wszystkie te pytania. Książka Nowoczesność, Europa, islam oczywiście też nie przynosi jasnej i jednoznacznej odpowiedzi, ale zawiera teksty, które pozwalają pogłębić refleksję nad tymi, kluczowymi dla naszej cywilizacji, pytaniami. Wszystkie jej rozdziały składają się na bogatą mozaikę przedstawiającą wiele problemów współczesnego świata, a szczególnie Europy. Stanie się więc ona ważnym przyczynkiem w dyskusjach teoretycznych nad podstawami tożsamości Europy i szerzej – cywilizacji zachodniej”.

– prof. dr hab. Leszek Koczanowicz, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu

Wstęp i Wprowadzenie

Selim CHAZBIJEWICZ

Wstęp. Nowoczesność, Europa, islam 7

Mariusz TUROWSKI

Wprowadzenie. Religia, nowoczesność, egalitaryzm. Perspektywy wiary i duchowości w dobie radykalnej sekularyzacji i ekspansji partykularyzmów 9

Część I: Islam a dylematy nowoczesności w historii idei

Tomasz STEFANIUK
Al-Farabi i początki filozofii politycznej w świecie islamu 21

Selim CHAZBIJEWICZ
Myśl religijna i społeczna muzułmanów rosyjskich na przełomie XIX i XX wieku. Wybrane aspekty
37

Mariusz TUROWSKI
Filozofia, dżihad, nowoczesność: humanizm i oświecenie od Francisa Bacona do Ismaila Bardhiego 47

Część II: Religia a dyskurs i dialektyka dialogu-wykluczenia

Ali ABI ISSA
O szerzeniu wiary mieczem 65

Tomasz STEFANIUK
Harun Yahya jako krytyk materializmu i ewolucjonizmu 79

Eugeniusz SAKOWICZ

„Dobrze jest poznać się akceptując różnice, zwalczać uprzedzenia w duchu wzajemnego szacunku” (Bruksela, 19 maja 1985 roku). Jan Paweł II wobec muzułmanów i islamu 93

Zbigniew BURDELAK

Współczesny katolicyzm wobec liberalizmu. Między krytyką a dialogiem – aspekty chrześcijańskiego liberalizmu 105

Mariusz TUROWSKI

Orientalizm bez końca? Rasizm kulturowy a podstawy tendencji islamofobicznych w Polsce 123

Część III: Społeczne aspekty dialogu islamu z nowoczesnością

Baraa Bruno DRWĘSKI

Konflikty społeczne, rasizm, islamofobia. Dylematy nowoczesności na przykładzie „rozruchów” społecznych w 2005 roku we Francji 139

Hayssam OBEIDAT

Obywatelskość w myśli islamskiej 159

Katarzyna GÓRAK-SOSNOWSKA

Czy islam może być cool? Muzułmańska kultura konsumpcyjna na Zachodzie 169

Katarzyna JĘDRZEJCZYK-KULINIAK

Globalizacja – wyzwanie czy zagrożenie dla tożsamości muzułmanów? 181

Maciej RYBICKI

Między adaptacją a asymilacją – integracyjny kontekst funkcjonowania mniejszości muzułmańskiej we Wrocławiu 193

Część IV: Religia a polityka

Katarzyna JĘDRZEJCZYK-KULINIAK

„Polityka brzucha”. O demografii w Europie i stereotypach z nią związanych 211

Paweł SUS

Proislamskie Partie Polityczne Republiki Turcji: Milli Görüs a AK-Parti 221

Bartłomiej NOWOTARSKI

Czy możliwy jest demokratyczny islam? 241

Aneks: Poza Europę, poza wykluczenia?
Islam a współczesna historia Afroamerykanów w USA

Julian JELIŃSKI

Słowo wstępne 265

Herbert BERG

Mitotwórstwo w kontekście afroamerykańskich ruchów muzułmańskich. Mauryjska Świątynia Wiedzy, Naród Islamu i Amerykańskie Stowarzyszenie Muzułmanów 267

Herbert BERG

Wczesne ruchy afroamerykańskich muzułmanów i Qur’an 283

Streszczenia rozdziałów 297

Autorzy 307

Table of contents (Spis treści) 313

Abstracts of the Chapters (Streszczenia rozdziałów) 315

Indeks imienny 325

Indeks rzeczowy 329

Sprzedaż realizowana jest za pośrednictwem księgarni „Awerroes”

awerroes_logo

Tytuł: Nowoczesność, Europa, islam. Religia a dylematy obywatelstwa i wykluczenia
Redakcja naukowa: Selim Chazbijewicz, Karolina Skarbek, Mariusz Turowski
Recenzje wydawnicze: prof. Marek Dziekan (UŁ), prof. Leszek Koczanowicz (SWPS)
Wydawca: Instytut Studiów nad Islamem
Miejsce wydania: Wrocław
Rok wydania: 2012
Ilość stron: 334
Cena: 34 zł

Facebook